Τοπία

Φυσικές τοποθεσίες με αισθητικό ενδιαφέρον είναι:

  • Ο ποταμός Ονώχονος (Σοφαδίτης). Είναι όμως σε μεγάλο βαθμό υποβαθμισμένος καθώς η κοίτη και τα πρανή του αποτελούν τον αποδέκτη λυμάτων και απορριμμάτων.
  • Στο Ανώγειο: Δάσος με πλατύφυλλα (~60 ha) που διασχίζεται από το Σοφαδίτη ποταμό. Δεν υπάρχει φορέας που να ασχολείται υπεύθυνα με τη διαχείριση και την προστασία του δάσους με αποτέλεσμα να έχει γεμίσει απορρίμματα. Επίσης δεν εφαρμόζονται μέτρα πυροπροστασίας και δεν είναι εφικτή η διάβαση πυροσβεστικών οχημάτων. Οι υπεύθυνοι του ΔΔ προγραμματίζουν να δημοπρατήσουν διαδικασία ξύλευσης τμημάτων του δάσους με σκοπό τη διάνοιξη δρόμων. Πριν από 15 χρόνια κάηκαν περίπου 500 στρ. του δάσους.

Περιοχές του Δήμου που έχουν ιδιαίτερο οικολογικό ενδιαφέρον είναι:

  • Τμήμα του Δήμου Σοφάδων που έχει χαρακτηριστεί ως Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (IBA) λόγω της πολυπληθούς παρουσίας του κιρκινεζιού (Falco naumanni). Το κιρκινέζι είναιένα παγκοσμίως απειλούμενο και προστατευόμενο είδος μικρού γερακιού, που περιλαμβάνεται στο Παράρτημα Ι της Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ "Περί διατηρήσεως των αγρίων πτηνών".
  • Οι λίγες παρόχθιες συστάδες και τα ελάχιστα εναπομένοντα παραποτάμια δάση αποτελούν πυρήνες που - με την προϋπόθεση της καλής ποιότητας των επιφανειακών νερών που περιβάλλουν - μπορούν να συμβάλλουν στη διατήρηση μιας αξιοσημείωτης βιοποικιλότητας ανάμεσα στο ομοιογενές και οικολογικά φτωχό τοπίο των μονοκαλλιεργειών.


Μνημεία

  • Η ανακαινισμένη (1953) γέφυρα του Μοσχολουρίου στον ποταμό Ονώχονο, που είναι πιθανό να κατασκευάστηκε επί Σαρακηνών (10 μ.Χ. αι.).
  • Το αρχαίο ιερό της Ιτωνίας Αθηνάς στο ΔΔ Φίλιας που ανακαλύφθηκε κατά τη διάρκεια της δεκαετίας 1960-1970 με άφθονα πλουσιότατα ευρήματα. Το ιερό ιδρύθηκε στα μυκηναϊκά χρόνια (1580-1100 πΧ) και ήκμασε στα υστερογεωμετρικά χρόνια. Τα ευρήματα βρίσκονται στο αρχαιολογικό μουσείο του Βόλου.
  • Ο αρχαιολογικός χώρος στο Δασοχώρι όπου γίνονται ανασκαφές και έχουν ανακαλυφθεί χρυσά νομίσματα.
  • Ο νεολιθικός οικισμός στην ευρύτερη περιοχή του Αγ. Βησσάριου.
  • Διάσπαρτοι στον κάμπο νεολιθικοί οικισμοί, χαμηλοί γήλοφοι γνωστοί ως “μαγούλες”. Κάθε “μαγούλα” αποτελούσε οικισμό αποτελούμενο από 40-50 κατοικίες ή καλύβες. Στο Δήμο Σοφάδων έχουν εντοπιστεί περί τις 26 “μαγούλες” στις οποίες βρέθηκαν κεραμικά ευρήματα, πήλινα και οστέινα εργαλεία, εργαλεία από οψιανό, ειδώλια, σφραγίδες κ.α. Τα ευρήματα βρίσκονται στο αρχαιολογικό μουσείο του Βόλου.
  • Στην περιοχή σώζονται και θρησκευτικά μνημεία, όπως:
  • Εκκλησία του 17αι στο Δασοχώρι με αξιόλογες αγιογραφίες. Πρόκειται για το μονόχωρο κεραμοσκέπαστο νεκροταφειακό ναό του Αγ. Αθανασίου που χρονολογείται στα 1730.
  • Η Εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Μελισσοχώρι του 17αι με αγιογραφίες.
  • Ο κοιμητηριακός, κεραμοσκεπής ναός του Αγ. Βησσαρίωνα στο ΔΔ Αγ. Βησσαρίωνα.
  • Ο ναός Κοίμησης της Θεοτόκου στο ΔΔ Μελισσοχωρίου που αρχικά τοιχογραφήθηκε το 1790 και στη συνέχεια επιζωγραφίστηκε ο νάρθηκας του το 1871 και ο κυρίως ναός το 1899.
  • Ο τρίκλιτος ναός του Προφήτη Ηλία στο ΔΔ Φίλιας. Διαθέτει ξυλόγλυπτο τέμπλο και δεσποτικό θρόνο και ξυλόγλυπτο, ζωγραφιστό άμβωνα που χρονολογούνται στα 1852.

Στο Δήμο Σοφάδων βρισκόταν και ο ναός των Αγίων Ταξιαρχών που κτίστηκε το 1287 μ.Χ. και καταστράφηκε από το μεγάλο σεισμό του 1954.