Χρόνοι Ίδρυσης

Η ίδρυση των Σοφάδων χάνεται στα βάθη των αιώνων. Στοιχεία που μαρτυρούν την καταγραφή των Σοφάδων στην απογραφή των Τούρκων (ως «Σοφού») στα έτη 1454-1455, ανάγουν σε αρκετά, άγνωστο πόσα, χρόνια πριν την ίδρυση της πόλης.

Στα μετέπειτα χρόνια έχουμε κάποιες γραπτές αναφορές για την ύπαρξη των Σοφάδων, ιδίως σε προθέσεις μοναστηριών από το 16ο αιώνα και μετά. Αλλά και από άλλες πηγές έχουμε αρκετές πληροφορίες για τους Σοφάδες των περασμένων αιώνων. Σπουδαίες πληροφορίες μας δίνει ο Άγγλος περιηγητής Ληκ, που πέρασε από τους Σοφάδες στα 1810, ενώ στα 1817 έχουμε την πληροφορία ότι ήταν από τα μεγαλύτερα χωριά του κάμπου της περιοχής.

Την ίδια εποχή οι κάτοικοι των Σοφάδων ενδιαφέρονταν σοβαρά για τα γράμματα. Έτσι, στα 1802 συναντάμε γραμμένους οκτώ Σοφαδίτες ως συνδρομητές ενός ωραίου βιβλίου, που εκδόθηκε στη Βιέννη της Αυστρίας.

Η ονομασία

Το όνομα των Σοφάδων ετυμολογικά δεν έχει ξεκαθαριστεί. Η επικρατέστερη άποψη, με την οποία και η τοπική προφορική παράδοση συμφωνεί, είναι ότι προέρχεται από τους ομώνυμους «Σοφάδες» (χωμάτινα, υπερυψωμένα στις αυλές των σπιτιών τετράπλευρα σαν εξέδρες). Οι μικροί σχετικά αυτοί «σοφάδες» ήταν το «σήμα κατατεθέν» του οικισμού. Μια βαθύτερη ωστόσο ιστορική θεώρηση του θέματος, μας κάνει να πιστέψουμε πως η άποψη αυτή δεν μπορεί να είναι ορθή, αφού και οι σοφάδες δεν ήταν το αποκλειστικό γνώρισμα μόνο των σπιτιών της ομώνυμης πόλης. Επιπλέον η ύπαρξη του πρώτου οικισμού χρονολογείται πολύ νωρίτερα από τη δημιουργία σοφάδων στην  περιοχή.

 Μια άλλη άποψη για την ετυμολογία του ονόματος Σοφάδες αναφέρει ότι προέρχεται από τους «(Γιου)σουφάδες», πληθυντικός του τουρκικού νομίσματος Γιουσούφ.

 Τέλος άλλη διάσταση στο θέμα δίνει η τουρκική απογραφή των ετών 1454-1455, κατά την οποία οι σημερινοί Σοφάδες φέρονται καταγραμμένοι ως «Σοφού», με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή και ευδιάκριτη η προέλευση του ονόματος της πόλης.